Theo nghiên cứu của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo, giai đoạn bước vào lớp 1 là cột mốc đáng nhớ trong cuộc đời trẻ. Thách thức chính của giai đoạn chuyển tiếp không chỉ là trẻ được nhập học trường tiểu học mà quan trọng hơn là phải giúp trẻ phát triển khả năng để trẻ học tập tốt ở bậc tiểu học.
Ngoài ra, sự sẵn sàng đến trường không đơn giản là khả năng học tập của trẻ (khả năng tính toán và đọc viết), những quy tắc ứng xử (xếp hàng, giữ trật tự), mà còn thể hiện ở nhiều yếu tố khác như sự tự tin, tự lập, sức khỏe, mối quan hệ xã hội và sự hứng thú trong học tập trước khi trẻ bước vào lớp 1. Giai đoạn tiền tiểu học tạo cơ hội cho trẻ học cách thích ứng với môi trường xung quanh và thay đổi bản thân. Trẻ không chỉ phải đối mặt với khối lượng kiến thức lớn hơn ở lớp 1, mà còn gặp những căng thẳng trong giai đoạn chuyển tiếp do các em thiếu kỹ năng sống như khả năng tự lập, ý thức. (Nguồn: Bộ GD&ĐT).
Chính những điều này đã khiến không ít trẻ có thể bị "sốc" và sẽ mất nhiều thời gian để có thể làm quen được với những thay đổi này.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ 3 hành trang thiết yếu mà ba mẹ có thể chuẩn bị cho con trong gia đoạn tiền tiểu học. Đó là kỹ năng, tâm lý và thói quen.
1. Kỹ năng quan trọng cho trẻ tiền tiểu học
- Tính kỷ luật
Ngoài ra, tính kỷ luật còn giúp trẻ học được cách kiểm soát hành vi. Ví dụ, thay vì phản ứng gay gắt khi được nhắc nhở, thì sẽ đáp lại một cách tôn trọng và chịu trách nhiệm về hành vi của mình.
Đặc biệt, tính kỷ luật còn giúp trẻ học cách đưa ra những lựa chọn đúng đắn cho bản thân, dựa trên việc cân nhắc những ưu và nhược điểm trong những lựa chọn của trẻ. Vì vậy, trẻ có thể tự kiểm soát việc học, làm bài tập về nhà, hành vi trong giao tiếp với các bạn.
- Tư duy độc lập
Theo tiến sĩ Stephanie Irby Coard, Đại học North Carolina Greensboro, Mỹ chỉ ra rằng quá trình dạy trẻ tư duy độc lập nên bắt đầu sớm. Ba mẹ nên để trẻ tự giải quyết các vấn đề, ngay cả khi còn rất nhỏ. Người lớn chỉ nên đưa ra một vài gợi ý, chỉ dẫn để giúp quá trình này vận hành một cách trơn tru.” (Nguồn:Parents.com). Từ đó, con sẽ không ỷ lại và hình thành được chính kiến riêng của bản thân.
Ba mẹ cũng có thể rèn luyện khả năng tư duy cho con qua việc học Toán với phần mềm Toán tư duy như Matific. Thông qua những bài tập trực quan và thực tế, con sẽ kích thích được khả năng suy luận và tự tìm tòi đáp án.
- Tính tự lập
Ở giai đoạn dưới 5 tuổi, trẻ thường nhận được sự chăm sóc và yêu thương từ ba mẹ và người thân. Do đó, một số trẻ có thể hình thành thói quen ỷ lại hoặc thiếu sự chủ động trong các hoạt động cá nhân hàng ngày. Tuy nhiên, khi vào lớp 1, trẻ sẽ bắt đầu học cách tự lập tại trường. Vì vậy, để có thể giúp trẻ tự tin khi bước vào tiểu học, ba mẹ cần rèn luyện tính tự lập cho trẻ sớm.
Kỹ năng tự lập sẽ giúp con thích nghi và hòa nhập với môi trường mới nhanh hơn, đặc biệt là giai đoạn chuyển cấp. Con sẽ biết tự điều chỉnh hành vi, thói quen của mình để phù hợp với mọi hoàn cảnh.
Ngoài ra, trẻ có thể tự tin trong một số hoạt động khi học cấp 1 như tự xúc cơm ăn, tự giác học, tự đi vệ sinh mà không cần trợ giúp của ba mẹ hay cô giáo.
2. Chuẩn bị tâm lý vững vàng cho trẻ
Tâm lý cũng là một trong những yếu tố ba mẹ cần chuẩn bị để không ảnh hưởng đến chất lượng học tập của con trong giai đoạn tiền tiểu học.
Trẻ sẽ có muôn vàn nỗi lo trước khi chuyển đến một môi trường học tập hoàn toàn mới mẻ, bởi vì trước khi đi học, trẻ sẽ chưa hình dung được học lớp 1 thì sẽ như thế nào. Vậy nên, cha mẹ hãy chuẩn bị tư tưởng và tâm lý cho con từ sớm để con có thể tự tin hào hứng hơn.
Trước ngày tựu trường vài tháng, ba mẹ có thể đề cập và diễn tả bằng cách nói đến cho con các hoạt động sẽ làm ở lớp như chơi xếp hình, đóng kịch cùng các bạn, với tông giọng tích cực, hấp dẫn để con thích thú hơn về việc đến trường.
Ba mẹ tránh nhắc đến các việc có tính tiêu cực như là học khó, học nặng để tránh cho trẻ bị lo lắng không cần thiết.
Ngoài ra, ba mẹ có thể dẫn con đến trường mới, làm quen với thầy cô giáo và quan sát những hoạt động các bạn khác đang trải nghiệm, để giúp con có góc nhìn thực tế nhất.
Sau khoảng thời gian đầu đi học, ba mẹ hãy trò chuyện với con để biết con cảm thấy thế nào và có gặp vấn đề khó khăn nào để đưa phương án xử lý kịp thời. Quan trọng hơn, hãy luôn tích cực động viên con ngay cả khi con đạt kết quả chưa tốt với những câu nói “Con đã làm rất tốt, ba mẹ thấy được sự chăm chỉ và tiến bộ của con qua từng ngày. Lần này chưa đạt điểm cao, mình hãy thử lại lần sau nhé".
3. Rèn luyện thói quen ngăn nắp- sắp xếp đồ đạc và thiết lập thời gian biểu
Trẻ em mầm non đang ở trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ về tư duy và kỹ năng xã hội, vì vậy việc rèn luyện tính ngăn nắp cho trẻ trước khi bước vào lớp 1 là điều thiết yếu. Tính ngăn nắp không chỉ giúp trẻ tổ chức cuộc sống hàng ngày mà còn đóng vai trò then chốt trong việc hình thành thói quen học tập và phát triển kỹ năng cá nhân.
- Phát triển kỹ năng tổ chức
Khi trẻ học cách sắp xếp và quản lý thời gian chặt chẽ, trẻ sẽ biết cách phân chia thời gian cho học tập, vui chơi và nghỉ ngơi hợp lý, để không bị căng thẳng và dễ dàng đạt được hiệu quả cao trong học tập.
- Hình thành thói quen tự lập và sự chỉn chu
Việc rèn luyện tính ngăn nắp từ nhỏ giúp trẻ hình thành thói quen tự lập và tính chỉn chu trong sinh hoạt hằng ngày. Ví dụ: Trẻ sẽ biết cách sắp xếp đồ chơi, sách vở hay các vật dụng cá nhân một cách ngăn nắp. Nhờ đó, trẻ sẽ cảm thấy tự tin hơn khi bước vào môi trường học tập mới.
Tâm lý thoải mái này giúp trẻ dễ dàng tiếp thu kiến thức và loại bỏ mọi trở ngại với những thay đổi trong cuộc sống.
Hy vọng bài viết này sẽ giúp ích cho ba mẹ trong việc chuẩn bị cho con bước vào lớp 1 vững vàng hơn!
Hãy theo dõi chúng tôi qua Fanpage và cộng đồng giáo dục ‘Mẹ là cô giáo của con’ để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích hơn nhé!
Tham khảo:
