Toán học từng là niềm vui khám phá của nhiều đứa trẻ - nơi mỗi phép tính là một “nhiệm vụ” đầy thú vị. Nhưng rồi, giữa những bài kiểm tra, điểm số và áp lực “phải giỏi”, niềm vui ấy dần biến mất. Hãy để Fun Academy cùng ba mẹ khám phá cách giúp con tìm lại niềm vui học Toán và yêu thích việc học mỗi ngày qua những chia sẻ dưới đây! 

1. Thực trạng: Khi trẻ dần “mất kết nối” với môn Toán

Ngày càng nhiều học sinh bày tỏ rằng Toán là môn học “khó gần” nhất trong thời khóa biểu. Không ít em cảm thấy lo lắng, căng thẳng trước mỗi giờ học hoặc bài kiểm tra. Theo khảo sát của RAND Corporation, gần 50% học sinh THCS và THPT cho biết mình thường xuyên mất tập trung và thiếu động lực học tập.

Điều đáng lo ngại là vấn đề không nằm ở bản thân môn Toán, mà ở cách trẻ được dạy và trải nghiệm môn học. Khi Toán bị giới hạn trong những công thức khô khan và áp lực điểm số, niềm tò mò tự nhiên của trẻ dần bị thay thế bởi nỗi sợ sai và sợ điểm kém. Chính sự mất kết nối cảm xúc này là nguyên nhân khiến nhiều học sinh ngày càng xa rời môn Toán - mở đầu cho hành trình “mất động lực” mà ba mẹ thường thấy ở con.

2. Nguyên nhân trẻ mất động lực học Toán

2.1. Không khơi gợi được hứng thú học tập 

Phần lớn trẻ em không thực sự ghét Toán, các em chỉ chưa tìm thấy niềm vui trong việc học. Ở lứa tuổi mầm non và tiểu học, cảm xúc tích cực là nền tảng quan trọng để hình thành tư duy logic và khả năng học hỏi lâu dài. Nếu việc học chỉ xoay quanh điểm số hay bài tập lặp lại, trẻ dễ cảm thấy áp lực và dần mất động lực.

Chính vì vậy, việc khơi gợi sự tò mò và hứng thú ngay từ những bài học đầu tiên là điều mà phụ huynh và nhà trường cần ưu tiên. Khi Toán được gắn với trò chơi, tình huống đời sống hay hoạt động tương tác, trẻ sẽ chủ động tiếp thu và tự tin hơn với con số.

2.2. Học vì điểm, không vì hiểu

Phần lớn học sinh hiện nay được dạy theo hướng “học để thi” thay vì “học để hiểu”. Các em phải ghi nhớ hàng loạt công thức, làm thật nhiều bài tập để đạt điểm cao, nhưng lại không nắm được bản chất đằng sau các con số.

Theo nghiên cứu của Tạp chí Khoa học Giáo dục Việt Nam, phần lớn học sinh cho biết động lực học Toán của mình chủ yếu đến từ áp lực thi cử và điểm số, trong khi chưa thật sự cảm nhận được ý nghĩa của việc học. Nhiều em học theo kiểu “làm cho đúng” hơn là “hiểu vì sao đúng”, khiến kiến thức nhanh chóng bị quên sau mỗi kỳ kiểm tra.

Điều này cho thấy, khi việc học chỉ xoay quanh thành tích, Toán học dần mất đi vai trò nuôi dưỡng tư duy và sự sáng tạo - những giá trị cốt lõi vốn làm nên sức hấp dẫn của môn học này.

2.2. Cách dạy một chiều, thiếu tương tác

Trong nhiều lớp học truyền thống, mô hình giảng dạy vẫn theo kiểu "thầy nói - trò chép". Trẻ ít có cơ hội đặt câu hỏi, thảo luận hay được gắn Toán với tình huống thực tế. Việc học diễn ra thụ động, dẫn đến cảm giác "học mà không hiểu". Một nghiên cứu từ American Psychological Association (APA) chỉ ra rằng, học sinh được tham gia vào hoạt động học tương tác (interactive learning) có khả năng ghi nhớ và hiểu khái niệm Toán cao hơn 40% so với nhóm chỉ học qua giảng lý thuyết. 

2.3. Không thấy được tiến bộ của bản thân

Trẻ em luôn cần được nhìn thấy kết quả của nỗ lực để duy trì động lực. Tuy nhiên, trong môi trường học tập truyền thống, việc đánh giá thường chỉ xoay quanh điểm số và lời phê. Điều này khiến nhiều em cảm thấy thất vọng và kém tự tin. Một nghiên cứu từ RAND Corporation cho thấy, học sinh trung học phổ thông thường xuyên cảm thấy buồn chán với môn Toán. 

Khi trẻ không nhận ra sự tiến bộ của bản thân, việc học Toán trở thành một chuỗi lặp đi lặp lại vô tận: làm, chép, quên, từ đó khiến trẻ dần mất hứng thú và dễ nản lòng.

3. Giải pháp giúp con lấy lại tinh thần học Toán

 3.1. Tạo môi trường học tập tích cực

Một môi trường học tập tích cực, nơi trẻ cảm thấy an toàn và được khuyến khích, có thể làm tăng động lực học tập. Nghiên cứu từ Learning Policy Institute chỉ ra rằng học sinh học tốt nhất trong môi trường mà họ cảm thấy an toàn về thể chất, cảm xúc và bản sắc; có mối quan hệ tích cực với người lớn và bạn bè; và trải nghiệm cảm giác thuộc về, mục đích và sự khẳng định.

Thay vì bắt con ngồi vào bàn học theo giờ cố định, hãy cho con học trong tâm thế thoải mái, có thể thông qua trò chơi, ứng dụng học tập, hoặc các hoạt động gắn liền với đời sống thực tế. 

3.2. Cá nhân hóa lộ trình học theo năng lực

Mỗi trẻ có tốc độ và phong cách học khác nhau. Việc áp dụng phương pháp học cá nhân hóa giúp trẻ học đúng mức độ và tiến độ của mình, từ đó tăng cường động lực học tập. Theo nghiên cứu từ ScienceDirect, việc triển khai các can thiệp học tập cá nhân hóa, đặc biệt trong môn Toán, có thể cải thiện động lực, khả năng tự điều chỉnh và hiểu biết sâu sắc của học sinh. 

3.3. Cho con thấy “ý nghĩa” của Toán học

Giúp trẻ hiểu rằng Toán học không chỉ để làm bài kiểm tra, mà còn xuất hiện trong mọi khía cạnh của cuộc sống - từ chia bánh pizza, quản lý tiền tiêu vặt, đến chơi game chiến thuật  sẽ giúp trẻ nhận thức được giá trị thực tiễn của môn học. Theo Nova Education, việc kết nối Toán học với các tình huống thực tế, giúp học sinh thấy được mối liên hệ giữa các khái niệm toán học và cuộc sống hàng ngày, từ đó tăng cường sự quan tâm và động lực học tập. 

4. Matific - Giải pháp Toán tư duy toàn diện giúp con yêu thích môn Toán trở lại

Thực tế, trẻ sẽ không ghét Toán nếu tìm được phương pháp học phù hợp với bản thân. Matific là nền tảng Toán tư duy được phát triển bởi các nhà giáo dục hàng đầu thế giới, giúp trẻ hiểu bản chất, rèn luyện tư duy logic và nuôi dưỡng tình yêu Toán học. Nền tảng đạt được điều đó thông qua những ưu điểm vượt trội:

4.1. Cá nhân hóa lộ trình học

 Matific sẽ tiến hành bài test 20-25 câu để đánh giá năng lực của trẻ, sau đó tự động thiết kế lộ trình học phù hợp. Phần kiến thức nào trẻ đã vững sẽ được tiếp tục nâng cao, phần còn yếu sẽ được ôn tập lại, đảm bảo trẻ luôn học đúng khả năng và nhận thấy tiến bộ rõ ràng từng ngày.

Điều này giúp trẻ không cảm thấy quá tải hay quá dễ, mà luôn ở trong trạng thái "vùng phát triển gần nhất" (zone of proximal development) - nơi trẻ có thể học hiệu quả nhất.

4.2. Học mà chơi, chơi mà học: 

Thay vì chỉ làm bài khô khan, trẻ sẽ học Toán thông qua các trò chơi thực tế và gần gũi với đời sống, ví dụ phủ phô mai lên pizza để học phân số hay đếm tổ chim để luyện phép cộng. Cách học này vừa sinh động vừa kích thích sự tò mò và niềm vui khám phá.

4.3. Tạo động lực từ tiến bộ thực tế: 

Qua mỗi hoạt động, Matific phản hồi ngay lập tức bằng cách chỉ lỗi sai, chấm điểm và thưởng sao. Nhờ đó, trẻ dễ dàng nhận thấy tiến bộ của bản thân hàng ngày, từ đó hình thành động lực học tập tự nhiên mà không cần sự ép buộc từ bên ngoài. 

Khi trẻ học với động lực xuất phát từ chính bản thân, Toán không còn là áp lực mà trở thành cuộc khám phá thú vị mỗi ngày. Nhiều phương pháp truyền thống vẫn chưa chạm tới trải nghiệm này. Ba mẹ có thể để con thử phần mềm Toán tư duy Matific trong vòng một tuần, và biết đâu, trẻ sẽ bất ngờ nhận ra rằng Toán học cũng có thể đầy vui vẻ và hứng khởi.

Nguồn tham khảo: 

1. Most Students Say They’re Not ‘Math People,’ RAND Survey Finds

j2. Một Số Biện Pháp Tạo Động Lực Học Tập Cho Học Sinh Trong Dạy Học Nội Dung Số Nguyên Ở Môn Toán Lớp 6

Students Lose Interest in Math

3. Positive Conditions for Mathematics Learning: An Overview of the Research

4. Young learners’ motivation, self-regulation and performance in personalized learning